Semih Kaplano?lu ilk filmi Herkes Kendi Evinde ile yurtiçinde Ankara ve ?stanbul Film Festivali’nde, yurtd???nda da Singapur Film Festivali’nde ödüller alm??. ?lk filmini izlemedi?im için nas?l bir konusu var, ve ele ald??? temalar? nas?l anlatm?? bilemiyorum. Fakat ikinci filmi Mele?in Dü?ü?ü, minimalist sineman?n Türkiye’deki en iyi örneklerinden biri. Sessiz ve sade anlat?m?, mekanlar?n, seslerin, ?????n ve görüntünün bu yap?ya uygun bir ?ekilde sade ama etkileyici kullan?lmas?, filmin ülke d???nda da ilgi görmesine neden olmu?. Ba?ta Berlin olmak üzere çe?itli festivallerde gösterilerek, ödül almasa bile ilgiyle kar??lanm??. Filmde, bir ana ve bir de yan karakterin ya?ad?klar? de?i?im süreci anlat?l?yor. ?lk bak??ta filmin anlat?m? gibi konusu da kapal? ve dar bir çerçeve içindeymi? gibi gözüküyor. Fakat film ilerledikçe, yönetmenin filmini hem simgesel ö?eler ekleyerek zenginle?tirdi?ini hem de özellikle Zeynep karakteri üzerinden evrensel bir insanl?k hali yakalad???n? görüyoruz.



Filmin ba? karakteri Zeynep, bir otelde temizlik görevlisi olarak çal???yor ve babas?yla birlikte ya??yor. ??ten geldikten sonra ev i?leriyle u?ra?t???ndan dolay?, ne kendisine ne de kendisini seven çocu?a vakit ay?rabiliyor. Hayattan kopmu? bir vaziyette ya?amaya çal??an Zeynep, gazetelerin kuponla verdi?i beyaz e?yalar? biriktiriyor. Her ne kadar umars?z ve çaresiz bir ya?am? olsa da, ileride bir evi olaca??n?n hayalini kuruyor. Bu noktada onun evine toplad??? beyaz e?yalarda, onun ya?ama dair umudunu ve inanc?n? simgeleyen nesneler olarak evdeki yerlerini al?yor. Filmin yan karakteri Selçuk ise, filmde çok kopuk bir rolde. Asl?nda bu bölüm, evlili?inde sorunlar ya?ayan Selçuk’tan çok, Selçuk’un ölen kar?s?n?n giysilerini Zeynep’e vermesi ve Zeynep’in hayat?n?n de?i?ime u?ramas? bak?m?ndan önem kazan?yor. Ölen kad?n?n giysilerini giyen Zeynep, birden daha canl? bir kad?na dönü?erek, hayata daha s?k? sar?lmaya ba?l?yor. Sürekli kendini geride tutan, mutsuz Zeynep gidiyor, kendine güveni olan ve hayat?nda istediklerini yapmaya çal??an Zeynep geliyor. Bu iki bölüm aras?ndaki geçi?, ku?kusuz ölümün ya?am? kutsamas?na benzer, biraz ritüelistik biraz da kaderci bir geçi?. Birinin ölümü, di?erini canland?rm?? oluyor.



Genelde do?al ???klar?n kullan?ld???, karanl?k ve melankolik bir atmosferin egemen oldu?u Mele?in Dü?ü?ü, t?pk? Bresson gibi insano?lunun anlat?lmas? ve ekrana aktar?lmas? zor duygular?n? resmetme gayretinde. Zeynep’in her gece kap? g?c?rt?lar? e?li?inde bitmez tükenmez korku dolu bekleyi?leri, ileriye dönük k?r?lgan umutlar?, her ?eyi içine atman?n getirdi?i sessizlik ve yaln?zl?k halleri, ola?anca gerçekli?iyle perdede yerini buluyor. ?ç mekanlardaki silüet ?eklinde beliren insan manzaralar?yla ve hayat?n ritmini bozmamaya özen gösteren sakin ama duyarl? kameras?yla, Semih Kaplano?lu oldukça ba?ar?l? bir filme imza atmay? ba?ar?yor. Karakterinin ya?ad??? ruhsal dönü?ümü, minimalist sineman?n olanaklar?n? en iyi ?ekilde kullanarak ekrana yans?tan Kaplano?lu, karakterini derinlemesine incelerken, ?stanbul manzaralar?n?, dini, kaderi ve s?radan insanlar?n ya?ant?lar?n? da es geçmiyor. Bütün bunlar? da filmine katarak, hem bireysel anlamda hem de genel anlamda, yetkin ve engin bir film kotarmay? ba?ar?yor. Simgesel anlat?m?yla filmine zenginlik katarken, t?pk? Nuri Bilge Ceylan filmleri gibi izleyicisini de dü?ünmeye yöneltecek bo?luklar b?rakmay? ihmal etmiyor.


BuRnOut

filmle ilgili küçük bir not: DVD'sinde Kaplano?lu'nun sinema anlay??? ve özelde Mele?in Dü?ü?ü üzerine konu?malar? mevcut. hayranl?k uyand?r?yor.

Uzun süredir i?tah?m? kabartan ve büyük bir beklentiyle bekledi?im bir film Mele?in Dü?ü?ü. Film hakk?nda mevcut tüm yaz?lardan, konudan falan uzak durdum. Sadece merak?m? perçinleyen ?u ilk resimdeki sahne oldu. Nedense akl?ma Noi Albinoi tarz? duru bir anlat?m? olan, ba??ms?z bir film gibi bir izdü?üm yarat?yor. En k?sa zamanda izleyip, bu güzel yaz?y? okuyaca??m.

Semih Kaplano?lu'nun ?u ana kadar çekti?i en iyi film oldu?unu dü?ünüyorum. S?rf giri? sekans?n? bile ba?l? ba??na bir k?sa metraj olarak görmek mümkün. O kadar gerçekçi bir film ki, Zeynep'in yas?n? tutarken Yumurta'n?n giri? sekans?nda kar??m?za sahafa gelen seksi kad?n rolünde ç?kan Tülin Özen'i görmek, içimize su serpiyor Ayr?ca Edward Grieg'in Heart’s Wounds'? da filme cuk oturmu?; bu kapkaranl?k filmin, kötülü?ün yans?mas? olmu?. Sadece Kaplano?lu'nun de?il, sinemam?z?n da en iyilerinden biri olan filmin, izleyeni rahats?z eden, keyfini kaç?ran bir özelli?e sahip oldu?unu da ekleyelim.

?ç burkan bir film, ancak öyle bir i?leyi?i varki dramalarda çok ince bir çizgide duran " duygusal sömürü" periyoduna kaymadan kurabiliyor dengeyi. Bulundu?umuz y?llarda beni allak bullak eden ( olumlu anlamda tabi ) 3 film oldu: Kader, Küçük K?yamet ve Mele?in Dü?ü?ü . Her üç filmi de ayakta alk??l?yorum, emekçilerine helal olsun.